Volbaarheid

Vanmorgen werd ik wakker van het geluid van merels en mezen. Het krassende gekrijs van kauwtjes. In de tuin zag ik in de sering van Pake een roodborstje. Mijn Pake was smid in Terhenne, mijn Opa melkboer in Groningen. Vroeger voor de Tweede Wereldoorlog bezorgde hij losse melk. Hij deed die in de melkkannen die op de stoep waren klaargezet. Roodborstjes en mezen hadden de gewoonte ‘s morgensvroeg de room van de melk te snoepen. Toen de melk in flessen met een aluminium  dop kwam, lukte dat niet zo maar meer. Toen eenmaal één mees had ontdekt dat hij de dop van de melkfles kon stukprikken om zo de melk te bereiken, namen zijn soortgenoten dat kunstje al snel over. Mezen leren van elkaar. Roodborstjes daarentegen niet. Dat zijn solitaire vogels die geen soortgenoten dulden in hun territorium. Kauwtjes zie je bijna altijd in grote kolonies. Hebben nooit ruzie door een strenge hiërarchie waarin ieder zijn plaats kent en accepteert.

Het heeft gevroren en ik moet de ramen van mijn auto krabben. Een volle agenda vandaag. Terwijl ik richting Rotterdam rijd, zie ik de zon opkomen. Ik geniet van de rit. Een strakblauwe hemel, steeds voller wordende bomen. Nog even en we hebben weer een groene wereld.

Mijn eerste afspraak is met de duurzaamheidsarchitect Duzan Doepel. Ik heb een gesprek met hem in het kader van een haalbaarheidsonderzoek naar het in de markt zetten van een duurzaamheidskrant. Ondanks dat hij het erg druk heeft,  reageerde hij direct enthousiast toen ik hem hiervoor benaderde. Voorafgaand aan ons gesprek kwam ik een mooie zin van hem tegen op het internet:  “Bij breaking free of the conventional approach and outlook, one can arrive at new and often positive solutions.”

Doorbraak in duurzaamheidsdenken

Duzan is Zuid Afrikaan. In 1996 kwam hij naar Nederland en ging bij het vermaarde architectenbureau MVRDV werken. Hij was verbaasd dat in Nederland duurzaamheid als een apart ontwerpprobleem werd gezien waaraan je kon werken of niet. In Zuid Afrika was duurzaamheid, volbaarheid zoals het daar heet, gewoon een vanzelfsprekende zaak. “Je werkt daar altijd in een extreem klimaat, er is nooit geld en je werkt altijd samen met de gemeenschap.” In Nederland zag hij duurzaamheid een keus is, niet een integraal onderdeel van de praktijk. Voor Duzan moet duurzaamheid niet primair gezocht worden in toegevoegde technologie maar in ruimtelijke oplossingen die low tech zijn en zodanig met het klimaat en de seizoensomstandigheden samenwerken dat als vanzelf een prettig verblijfsklimaat ontstaat en een laag energieverbruik wordt gegenereerd. Ontwerpen vanuit de context. Duzan krijgt nu eindelijk de erkenning voor zijn bioklimatische architectuur en maakt wereldwijd prachtige spraakmakende gebouwen. Maar nooit doet hij dat alleen. Altijd samen met het klimaat en de mensen die daar wonen en werken.

Een andere kijk

Duzan is nu bezig met de oprichting van een Social Ecological Development Agency. Weer met veel andere partijen zoekt hij naar mogelijkheden om de leefbaarheid in stadskernen te vergroten. In zijn optiek kan de overheid dat niet meer realiseren en moet de markt dat doen. Betekent wel dat ieder uit zijn cel moet stappen en met een nieuwe blik gaat kijken.

Op weg naar mijn volgende afspraak bij Imtech draai ik mijn raampje open. Het is inmiddels lekker warm geworden. Heerlijke muziek van Bram Vermeulen: "Als ik afzie van verleden, komt mijn eigen toekomst naar mij toe."